Convalesco|essaysIpsa scientia potestas esthttp://www.convalesco.org/essays2014-08-04T09:41:00+00:00atmosxΜαλαματένια λόγια (ανάλυση ποιήματος)http://www.convalesco.org/essays/2014/08/04/malamatenia-logia-analuse-poiematos.html2014-08-04T09:41:00+00:002024-01-12T12:47:31+00:00atmosx<h2>Εισαγωγή</h2>
<p>Το μελοποιημένο ποίημα <strong>Μαλαματένια Λόγια</strong> γράφτηκε από τον <a href="http://bit.ly/1o1OAIL">Μάνο Ελευθερίου</a> κι αποτελεί ένα από ομορφότερα τραγούδια που έχουν γραφτεί τον περασμένο αιώνα στην χώρα μας.</p>
<p>Θα προσπαθήσω μια ανάλυση του τραγουδιού. Δεν ξέρω αν κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει με μετρήσιμη επιτυχία καθότι το ποίημα είναι πρωτίστως τέχνη κι όχι ιστορική καταγραφή. Ως τέτοια, μεγαλύτερη σημασία έχουν τα αισθήματα που προκαλεί κι όχι η ιστορική ακρίβεια.</p>
<h2>Τέχνη και Ιστορικές πράξεις</h2>
<p>Πρέπει να έχουμε υπόψιν την διάκριση μεταξύ <em>ιστορικών πράξεων και τέχνης</em> κατά <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Arthur_Schopenhauer">A. Shopenhauer</a> όπως την μεταφέρει ο χρήστης <a href="http://bit.ly/1nSRGQI">StavmanR στο Forum του MusicHeaven</a>, όταν μιλούμε για ανάλυση ποίησης ή στίχων.</p>
<blockquote>
<p>Η εξωτερική σπουδαιότητα μιας πράξης μετριέται ανάλογα με τις επιδράσεις της πάνω στον πραγματικό κόσμο και με τις συνέπειες της για τον πραγματικό κόσμο. Η εσωτερική όμως σπουδαιότητα έγκειται στον βαθύ ορίζοντα που η πράξη αυτή ανοίγει μπροστά μας απλώνοντας φως πάνω σε μερικές πλευρές της ανθρώπινης φύσης, που αλλιώς θα περνούσαν απαρατήρητες.
Μονάχα η εσωτερική σημασία της πράξης έχει αξία για την τέχνη. Η εξωτερική σημασία των πράξεων παρουσιάζει ενδιαφέρον για την ιστορία. Η μια είναι εντελώς ανεξάρτητη από την άλλη και μπορούν αδιάφορα να συνυπάρχουν και οι δύο μαζί ή να παρουσιάζονται χωριστά.
Μια σημαντική πράξη για την ιστορία, μπορεί, αν την εξετάσουμε καθαυτή, να ‘ναι κοινότατη κι ολωσδιόλου ασήμαντη. Αντίθετα, πάλι, μια συνηθισμένη σκηνή της καθημερινής ζωής, μια οποιαδήποτε οικογενειακή σκηνή μπορεί να παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον , από ιδεαλιστική άποψη, αν τύχει και φωτίζει άπλετα και ζωηρά τα ανθρώπινα όντα, τις πράξεις τους και τους πόθους τους μ’ ένα φως που φτάνει ως τις πιο απόκρυφες πτυχές του βάθους τους.
Όποια κι αν είναι λοιπόν η σπουδαιότητα του επιδιωκόμενου σκοπού και τα επακόλουθα της πράξης, η ουσία μπορεί να είναι η ίδια. Έτσι είναι για την τέχνη αδιάφορο αν θα δουλέψει πάνω σε θέμα υπουργών που σκυμμένοι πάνω στο χάρτη διαφιλονικούν αναμεταξύ τους για χώρες και λαούς ή χωρικών που καθισμένοι γύρω σε ένα τραπέζι ταβέρνας φιλονικούν για την έκβαση μιας παρτίδας πρέφας. Το θέμα είναι εντελώς αδιάφορο, όπως αδιάφορο είναι για το σκακιστή αν παίζει σκάκι με χρυσά ή ξύλινα πιόνια.
<cite>A. Shopenhauer</cite></p>
</blockquote>
<h3>Σημαντικά ιστορικά στοιχεία</h3>
<p>Την 1η Μαΐου του 1944 στο «σκοπευτήριο της Καισαριανής» εκτελούνται 200 Έλληνες αγωνιστές από τα κατοχικά στρατεύματα ως εκδίκηση για τον θάνατο ενός Γερμανού στρατηγού. Ο Ελευθερίου είναι μόλις 6 ετών αλλά το γεγονός αυτό στιγμάτισε μια ολόκληρη γενιά και στα μάτια των Κομμουνιστών τουλάχιστον, η εκτέλεση συνδέθηκε άρρηκτα με τα ιδεολογικά ξαδέλφια των Ναζί στην Ελλάδα, τους ακροδεξιούς<sup id="fnref1"><a href="#fn1">1</a></sup>.</p>
<p>Η Ελλάδα του 1946 είναι ιδεολογικά διχοτομημένη σε «αριστερούς» και «δεξιούς» με αποτέλεσμα τον <a href="http://bit.ly/1ucv8dB">Ελληνικό εμφύλιο</a> (1946-49). Είναι η αρχή του <a href="http://bit.ly/UKEfpn">ψυχρού πολέμου</a> και στην Ελλάδα θα παιχτεί το πρώτο επεισόδιο.</p>
<p>Οι κομμουνιστές χάνουν τον εμφύλιο και υπόκεινται σε διώξεις, εξορία και λογοκρισία<sup id="fnref2"><a href="#fn2">2</a></sup>. Οι συστηματικοί βασανισμοί, διωγμοί σε ξερονήσια (π.χ. Μακρόνησος, Άη Στράτης), στρατοδικεία και φυλακισμοί των Κομμουνιστών θα σταματήσουν το 1974 με την μεταπολίτευση.</p>
<p>Ο Ελευθερίου ανήκει στους «αριστερούς». Η δουλειά του θα υποστεί λογοκρισία την περίοδο της επταετίας (1967-1974). Ο στίχος «<em>…παρά να ζεις με αυτήν την συμμορία και να μην ξέρεις τ’ άστρο του φονιά…</em>» θα λογοκριθεί σε «<em>…παρά να ζεις με αυτήν την κομπανία και να μην ξέρεις τ’ άστρο του φονιά…</em>» όπως επίσης κι ο στίχος «<em>… Με δέσαν στα στενά και στους κανόνες και ξημερώνοντας Παρασκευή …</em>» θα αλλαχτεί σε «<em>… Με ‘δέσαν στα στενά και στους κανόνες και ξημερώνοντας μέρα κακή …</em>».</p>
<p>Και οι δύο λέξεις που λογοκρίθηκαν, αποτελούν άμεση αναφορά στην <a href="http://bit.ly/1kh5fsh">Χούντα των Συνταγματαρχών</a> που καταλαμβάνει την χώρα την 21η Απριλίου 1967, ημέρα Παρασκευή.</p>
<h3>Σχετικά με τον Γιώργο Σεφέρη</h3>
<p>Σύμφωνα με <a href="http://bit.ly/1o1OAIL">λήμμα στην wikipedia</a>, Ο Μ. Ελευθερίου δημοσιεύει το τραγούδι στον δίσκο «Θητεία» το <strong>1974</strong>, μετά την πτώση της Χούντας. Ο δίσκος - και πιθανότατα το «Μαλαματένια λόγια» - γράφετε από το <strong>1971</strong>, άρα γράφετε μέσα στην επταετία.</p>
<p>Το 1971 είναι σημαντική χρόνια για τον Μ. Ελευθερίου. Λόγο των αναφορών στον <a href="http://bit.ly/1s1yD73">Γιώργο Σεφέρη</a>, μι υπόθεση εργασίας είναι πως ο θάνατος του Σεφέρη το 1971 αποτελεί την αφορμή για να γραφτεί το τραγούδι.</p>
<p>Η αναφορά στον Σεφέρη, μπορεί να χρησιμοποιείται και γιατί αποτελούσε πιθανότατα μέρος της διδακτικής ύλης στα σχολεία εκείνη την περίοδο.</p>
<p>Ο Γ. Σεφέρης γεννήθηκε το 1900 και είναι ένας από τους τρεις σημαντικότερους Έλληνες ποιητές του περασμένου αιώνα μαζί με τους <strong>Ο. Ελύτη</strong> και <strong>Κ. Π. Καβάφη</strong>. Είναι ένας από τους δύο Έλληνες που έχει βραβευθεί με Νόμπελ λογοτεχνίας (1963).</p>
<p>Το γεγονός πως προσωπικότητες όπως ο <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/T._S._Eliot">T. S. Eliot</a> είχαν προτείνει τον Σεφέρη για Νόμπελ το 1955 και το 1961 δείχνει την καθολική αναγνώριση στο πρόσωπο του Έλληνα ποιητή, σε παγκόσμια κλίμακα, από τις αρχές της δεκαετίας του 50’. Ο Σεφέρης είναι ο αδιαμφισβήτητος πνευματικός ηγέτης της χώρας.</p>
<p>Ο θαυμασμός του Μ. Ελευθερίου για τον Σεφέρη, αντανακλάται ξεκάθαρα και στην <a href="http://bit.ly/1s3jYqZ">κριτική που ασκεί το 2010 στον Ν. Καββαδία</a>.</p>
<p>Ο Σεφέρης όμως δεν είναι «αριστερός». Είναι αστός με ότι αυτό συνεπάγεται. Τονίζει την ανωτερότητα του, περιφρονεί άλλους ποιητές (π.χ. Καββαδίας, Καρυωτάκης, Καβάφης) και διαφοροποιείται από την «κατώτερη τάξη» με κάθε ευκαιρία.</p>
<p>Το άλλο χαρακτηριστικό του Σεφέρη είναι η καταγωγή του. Ο Σεφέρης μεγάλωσε στην Σμύρνη, την Ελλάδα, ως κράτος, την έβλεπε πάντοτε <em>από μακριά</em> σαν μια ξένη χώρα. Παρότι λοιπόν πρέσβης, η <em>ματιά του</em> για την Ελλάδα είναι διαφορετική από άλλων λογίων της εποχής.</p>
<p>Αν και θα συνεργαστεί με τον Θεοδωράκη το 1960, θα αρνηθεί να συνδράμει σε δουλειά του ίδιου κι άλλων αριστερών καλλιτεχνών το 1968, καθώς το θεωρεί αδιάφορο. Το 1969 θα μιλήσει πρώτη φορά κατά της Χούντας δημόσια.</p>
<p>Η κηδεία του Γ. Σεφέρη το 1971 αποτελεί μια από τις ελάχιστες πορείες διαμαρτυρίας κατά της «Χούντας των Συνταγματαρχών» που έγιναν μέσα στην επταετία.</p>
<h2>Το ποίημα</h2>
<p>Το ποίημα θεωρώ πως αναφέρεται ευθέως στους σχολικούς μαθητές, από 7 έως 18 ετών, της εποχής εκείνης.</p>
<blockquote>
<p>Μαλαματένια λόγια στο μαντήλι, τα βρήκα στο σεργιάνι μου προχθές, τ’ αλφαβητάρι πάνω στο τριφύλλι, σου μάθαινε το αύριο και το χθες, μα εγώ περνούσα τη στερνή την πύλη, με του καιρού δεμένος τις κλωστές.</p>
</blockquote>
<p>Η πρώτη στροφή είναι άμεση αναφορά στα παιδιά που διδάσκονται Σεφέρη και ταυτόχρονα μια αυτοκριτική, καθώς ο ποιητής θεωρεί πως δεν μπορεί να ξεπεράσει τα δεσμά του, κάτι που θα το «πληρώσει» αργότερα.</p>
<blockquote>
<p>Τ’ αηδόνια σε χτικιάσανε στην Τροία, που στράγγιξες χαμένα μια γενιά, καλύτερα να σ’ έλεγαν Μαρία, και να `σουν ράφτρα μες στην κοκκινιά, κι όχι να ζεις μ’ αυτή την κομπανία και να μην ξέρεις τ’ άστρο του φονιά</p>
</blockquote>
<p>Η δεύτερη στροφή και πάλι αναφέρεται στα παιδιά που μεγαλώνουν κατά την διάρκεια της επτα-ετίας και διαβάζουν Σεφέρη, όμως μεταφράζουν τα ποιήματα του Σεφέρη κατά την ανάγνωση/αφήγηση των Χουντικών.</p>
<p>Ας έχουμε κατά νου πως δεν υπήρχε καμία ένδειξη το 1971 που γράφονται οι στίχοι, πως η Χούντα θα πέσει σε 3 χρόνια και θα έρθει η μεταπολίτευση κι όχι μια άλλη Χούντα ή ένας ακόμη εμφύλιος. Ο Ελευθερίου θεωρεί την «πλήση εγκεφάλου» δεδομένη, για την νέα γενιά.</p>
<blockquote>
<p>Γυρίσανε πολλοί σημαδεμένοι, απ’ του καιρού την άγρια πληρωμή, στο μεσοστράτι τέσσερις ανέμοι, τους πήραν για σεργιάνι μια στιγμή, και βρήκανε τη φλόγα που δεν τρέμει και το μαράζι δίχως αφορμή.</p>
<p>Και σαν τους άλλους χάθηκαν κι εκείνοι, τους βρήκαν να γαβγίζουν στα μισά, κι απ’ το παλιό μαρτύριο να `χει μείνει, ένα σκυλί τη νύχτα που διψά, γυναίκες στη γωνιά μ’ ασετυλίνη, παραμιλούν στην ακροθαλασσιά.</p>
<p>Και στ’ ανοιχτά του κόσμου τα καμιόνια, θα ξεφορτώνουν στην Καισαριανή πώς έγινε με τούτο τον αιώνα και γύρισε καπάκι η ζωή, πώς το `φεραν η μοίρα και τα χρόνια, να μην ακούσεις έναν ποιητή.</p>
</blockquote>
<p>Στις 3 παραπάνω στροφές ο ποιητής αναφέρεται στους διωγμούς των αντιφρονούντων, κυρίως των Κομμουνιστών. Η αναφορά στην Καισαριανή σημαίνει πως ο ποιητής δεν αναφέρεται αποκλειστικά στην περίοδο της επταετίας, αλλά ξεκινά από πριν, καθώς μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον που οι ακρο-δεξιές παρατάξεις με μια ή άλλη μορφή είναι πάντοτε στην εξουσία <s>(1900-1974)</s> (1940-1974).</p>
<p>Ο διαχωρισμός μεταξύ «αριστεράς» και «δεξιάς» προέρχεται από την Γαλλική Επανάσταση (1789). Στην Ελλάδα χρησιμοποιείται για πρώτη φορά με τους όρους «Ορεινοί» και «Πεδινοί» την περίοδο 1862-64, ενώ λόγος για «αριστερή πτέρυγα» θα γίνει πρώτη φορά το 1922 μέσα στο κόμμα των «Φιλελευθέρων»<sup id="fnref3"><a href="#fn3">3</a></sup>.</p>
<p>Ο ποιητής που αναφέρει η στροφή, είναι ο Σεφέρης που πεθαίνει το 1971.</p>
<blockquote>
<p>Του κόσμου ποιος το λύνει το κουβάρι, ποιος είναι καπετάνιος στα βουνά, ποιος δίνει την αγάπη και τη χάρη, και στις μυρτιές του Άδη σεργιανά, μαλαματένια λόγια στο χορτάρι, ποιος βρίσκει για την άλλη τη γενιά.</p>
</blockquote>
<p>Εδώ ο ποιητής αναρωτιέται πιος γράφει την ιστορία, τα ιστορικά βιβλία που θα διαβάσουν οι επόμενες γενιές. Ποια αφήγηση των γεγονότων θα κυριαρχίσει. Στο τέλος αναρωτιέται ποιος θα αντικαταστήσει τον Σεφέρη.</p>
<blockquote>
<p>Με δέσαν στα στενά και στους κανόνες και ξημερώνοντας Παρασκευή, τοξότες φάλαγγες και λεγεώνες, με πήραν και με βάλαν σε κλουβί και στα υπόγεια ζάρια τους αιώνες παιχνίδι παίζουν οι αργυραμοιβοί.</p>
</blockquote>
<p>Ο ποιητής αναφέρεται ευθαίως στην Παρασκευή 21ης Απριλίου του 1967. Πέφτει θύμα λογοκρισίας, δεν μπορεί πλέον να εκφραστεί, δεν μπορεί να διδάξει και να πει την αλήθεια, στην νέα γενιά.</p>
<p>Η αναφορά στους «αργυραμοιβούς» πιθανώς είναι στους ξένους κι εγχώριους οικονομικούς παράγοντες<sup id="fnref4"><a href="#fn4">4</a></sup> που είχαν δοσοληψίες με την Χούντα. Η Χούντα όπως κάθε κυβέρνηση, παρουσίαζε τις ιδιωτικοποιήσεις ως συμφέρουσες για την χώρα.</p>
<blockquote>
<p>Ζητούσα τα μεγάλα τα κυνήγια κι όπως δεν ήμουν μάγκας και νταής, περνούσα τα δικά σου δικαστήρια αφού στον Άδη μέσα θα με βρεις, να με δικάσεις πάλι με μαρτύρια και σαν κακούργο να με τιμωρείς.</p>
</blockquote>
<p>Στην τελευταία στροφή προβλέπει το ζοφερό μέλλον, όπου οι νέοι θα τον κατηγορούν ως «κακούργο» γιατί αυτό θα έχουν διδαχτεί. Δεν ήταν αρκετά δυνατός για να αντισταθεί στην αλλαγή, άρα το όνομα του θα μείνει στην ιστορία με αρνητικό στίγμα για πάντα.</p>
<h2>Επίλογος</h2>
<p>Θεωρώ πως γράφοντας το τραγούδι ο Ελευθερίου δεν αναφέρεται μόνο στον εαυτό του, αλλά σε όλους τους σημαντικούς αριστερούς καλλιτέχνες που έδρασαν από το 1930 έως το 1970 (Ρίτσος, Λειβαδίτης, Θεοδωράκης, κλπ.).</p>
<p>Χρησιμοποιήσα πολλές διαδικατυακές πηγές για να γράψω αυτήν την ανάλυση. Τις αναφέρω πιο κάτω, τους ευχαριστώ όλους. Χωρίς αυτούς μια ανάλυση θα ήταν πολύ πιο δύσκολη και πιθανότατα (πολύ πιο;) λανθασμένη.</p>
<h2>Πηγές</h2>
<ul>
<li>Μαλαματένια λόγια - <a href="http://bit.ly/1metxP9">stixoi.info</a></li>
<li>Μαλαματένια λόγια - <a href="http://skylosofies.blogspot.gr/2012/11/blog-post_23.html">skylosofies.blogspot.gr</a></li>
<li>Η ιστορία ενός ποιήματος - <a href="http://www.texni.org/literature/item/163-malamatenia-logia-i-istoria-enos-poiimatos">texni.org</a></li>
<li>Μαλαματένια λόγια (ανάλυση ποιήματος) - <a href="http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=Splatt_Forums&file=viewtopic&topic=19276#11">Music Heaven Forum</a></li>
<li>Η ένσταση του Μ. Ελευθερίου στην ποίηση του Ν. Καββαδία - <a href="http://bit.ly/1s3jYqZ">ilcorno.wordpress.com</a></li>
<li>Γ. Θ. Μαυρογορδάτος - <a href="http://bit.ly/2fEBdzh">ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΙ ∆ΕΞΙΑ Η ΓΕΝΕΣΗ ΜΙΑΣ ∆ΙΑΚΡΙΣΗΣ, 1989</a></li>
</ul>
<div class="footnotes">
<hr>
<ol>
<li id="fn1">
<p>Είναι πολύ δύσκολο να κριθεί αντικειμενικά το μέγεθος της υπερβολής, διότι το να εξισώνεις τους Γερμανούς ΝΑΖΙ με την Ελληνική δεξιά είναι υπερβολή. Ωστόσο πρέπει να αναγνωρίσουμε πως εκείνη την εποχή, η “πολιτική ταυτότητα” ήταν σημαντικότερη από την εθνικότητα. <a href="#fnref1">↩</a></p>
</li>
<li id="fn2">
<p>Αξίζει να διαβάσετε για την <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/Συμφωνία_της_Βάρκιζας">Συμφωνία της Βάρκιζας</a> και τον <a href="http://bit.ly/1ni09a4">Ελληνικό εμφύλιο</a> στην wikipedia. <a href="#fnref2">↩</a></p>
</li>
<li id="fn3">
<p>Για λεπτομέρειες δείτε την εργασία του καθηγητή πολιτικών επιστημών του πανεπιστημίου Αθηνών <em>Γ. Θ. Μαυρογορδάτου</em>, <a href="http://bit.ly/2fEBdzh">«Αριστερά» και «Δεξιά» - Η γέννεση μια διάκρισης</a>. <a href="#fnref3">↩</a></p>
</li>
<li id="fn4">
<p>Εικάζω η αφορμή γι αυτόν τον στοίχο ήταν η πολυδιαφημισμένη υπόθεση της αγοροπωλησίας του <em>τρίτου διυλιστηρίου</em>, γιατί συμπίπτει η χρονική περίοδος (1969-1973). <a href="#fnref4">↩</a></p>
</li>
</ol>
</div>
On the matter of bitcoinhttp://www.convalesco.org/essays/2014/02/11/on-the-matter-of-bitcoin.html2014-02-11T12:00:00+00:002024-01-12T12:47:31+00:00atmosx<h2>Table of contents</h2>
<p><strong><a href="#10">1.0 introduction</a></strong></p>
<p><a href="#11">1.1 why this post</a></p>
<p><a href="#12">1.2 me and bitcoin</a></p>
<p><strong><a href="#20">2.0 about currencies and investments</a></strong></p>
<p><a href="#21">2.1 what is a currency</a></p>
<p><a href="#22">2.2 inflation and deflation</a></p>
<p><a href="#23">2.3 currency control and production</a></p>
<p><a href="#24">2.4 gold and currency</a></p>
<p><a href="#25">2.5 currency and investment (asset)</a></p>
<p><strong><a href="#30">3.0 enter bitcoin</a></strong></p>
<p><a href="#31">3.1 the protocol</a></p>
<p><a href="#32">3.2 the currency</a></p>
<p><a href="#33">3.3 no currencies, only assets</a></p>
<p><a href="#34">3.4 bitcoin’s financial innovations</a></p>
<p><strong><a href="#40">4.0 bitcoin, markets and democracy</a></strong></p>
<p><a href="#41">4.1 markets and regulation</a></p>
<p><a href="#42">4.2 decentralized and predictable</a></p>
<p><a href="#43">4.3 what about the whales</a></p>
<p><a href="#44">4.4 bitcoin, central banks and democracy</a></p>
<p><strong><a href="#50">5.0 epilogue</a></strong></p>
<p><a href="#51">5.1 general thoughts on bitcoin and finance</a></p>
<p><a href="#52">5.2 disclaimer</a></p>
<h1><a name="10"></a>1.0 introduction</h1>
<h2><a name="11"></a>1.1 why this post</h2>
<p>I wrote this post about Bitcoin in order to avoid writing <em>yet another</em> long comment on <a href="https://news.ycombinator.com/">Hacker News</a>. Next time other commentators ask me for details on my views, I will point them to the relevant section.</p>
<h2><a name="12"></a>1.2 me and bitcoin</h2>
<p>I knew about bitcoin since it first came out, in 2009, but didn’t take an interest on bitcoin till 2013. I started monitoring bitcoin closely when the price for 1 BTC turned to 20 USD, until it reached 1000 USD. Then I stopped.</p>
<p>For about three months I studied currencies. I had a grasp of economics which helped me, but not much. Some concepts are hard to grasp at first, but apart from terminology - <em>as it often happens</em> - there’s nothing fancy going on under the hood. Once you understood some dynamics, everything seems natural.</p>
<p>I’m not an economist<sup id="fnref1"><a href="#fn1">1</a></sup>. I have owned small amounts of bitcoins in the past. I sold everything when the price doubled. I never owned any bitcoins ever since although I’m still interested in bitcoin, mostly the protocol though.</p>
<p>The views stated here, are not original by any means. At least most of them. I endorse the views stated in this article. If my views change, I will just update the relevant section add or subtract material.</p>
<h1><a name="20"></a>2.0 about currencies and investments</h1>
<h2><a name="21"></a>2.1 what is a currency</h2>
<p>A currency is an <strong>exchange medium</strong>. Instead of exchanging apples to potatoes, we use currencies to facilitate transactions. Currencies are flexible and allow us to put accurate price tags on products. Prices are fixed by governments or regulated by the markets through supply and demand mechanisms.</p>
<p>Currencies are rarely <em>adopted</em> since their only true purpose is the exchange for goods. Currencies are enforced to populations by governments. The most common way to enforce a currency to a given populace is through taxes. A state accepts taxes and issues pay-backs using a specific currency, thus enforcing the use of this currency, turning any other exchange medium or currency dysfunctional.</p>
<p>Of course the above situation can work out in <em>regular</em> or even <em>stagnant</em> economies. In troubled economies, where inflation can reach extraordinary levels, people will look for alternatives that provider some sort of stability.</p>
<h2><a name="22"></a>2.2 inflation and deflation</h2>
<p>The generally accepted economic theory states that every currency should be <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Inflation">inflationary</a> in order to promote the exchange of money for goods. When the consumer knows that his money will retain <em>less</em> value in the future, the consumer has an incentive to spend more money today, helping the economy to <em>grow</em>.</p>
<p>So if a currency is deflationary, consumers will spend only what is needed most and try to <em>hoard</em> as much as possible, leading to a stagnant economy.</p>
<p>Of course both inflation and deflation must be adjusted in minimal levels to avoid situations where people are either massively dumping the currency or massively hoarding the currency.</p>
<p>In order to avoid financial crisis, governments created <strong>central banks</strong>. The central bank’s main objective is to stabilize the economy through money supply (<em>inflation</em>) or lack of money supply (<em>deflation</em>). </p>
<h2><a name="23"></a>2.3 currency control and production</h2>
<p>Currencies are issued by central banks<sup id="fnref2"><a href="#fn2">2</a></sup>. Central banks are following guidelines and policies issued by the <em>ministry of finance</em>.</p>
<p>Currencies from different countries are exchanged using <em>exchange rates</em> defined either by the governments, in case of <em>fixed exchange rates</em>, or by the market in the most standard case of <em>floating exchange rates</em>.</p>
<p>The United States have the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Federal_Reserve_System">Federal Reserve</a> which controls the amount of USD in circulation and the European Union the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/European_Central_Bank">European Central Bank</a> which controls the amount of EUR in circulation.</p>
<p>The biggest market in the world is dealing with currency exchange and it’s called <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Foreign_exchange_market">FOREX</a> (Foreign Exchange Market). It’s a decentralized system, for currency trading where huge amounts of money are moved every day. To give an idea of the amounts, the average daily turnover at FOREX is estimated to be around <a href="http://au.ibtimes.com/articles/110821/20110211/what-is-foreign-exchange-currency-conversion-financial-markets-forex-foreign-exchange-markets.htm#.UvnIOkKSzio">4 trillion USD</a>.</p>
<p>Central banks try to protect their financial systems from external currency attacks taking place in FOREX, some times without success<sup id="fnref3"><a href="#fn3">3</a></sup>. Central banks have the power to suspend operations for hours or days if needed (e.g. to stop devaluation or revaluation of their currency).</p>
<p>It must be noted that economic policies of governments and central banks are subject to long term, mostly unresolved debates.</p>
<h2><a name="24"></a>2.4 gold and currency</h2>
<p>Once upon a time, currencies were backed by the amount of gold a state had in his vaults. That sort of gold-backed economy was called <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Gold_standard">the gold standard</a>. </p>
<p>Today no major economy relies on the gold standard. However every time a country is trying to invest in substantial amounts of gold - <em>this is true mostly for military powers such as China or Russia</em> - unrest spreads quickly<sup id="fnref4"><a href="#fn4">4</a></sup>. This happens because to investors, gold has a proven <a href="http://www.studium.com/coins/inflation.html">universal value over time</a>. Hence a gold backed currency, is easier to be accept by third parties, compared to any other kind of currency.</p>
<p>You can read more on the subject in the excellent book <a href="http://www.amazon.com/Currency-Wars-Making-Global-Crisis/dp/1591845564">Currency Wars</a> by <a href="http://www.amazon.com/James-Rickards/e/B0058M3XL8/ref=ntt_athr_dp_pel_1">James Rickards</a>.</p>
<h2><a name="25"></a>2.5 currency and investment (asset)</h2>
<p>A successful currency must promote the <em>exchange of goods</em> while for an investment to be successful it must <strong>at least retain it’s original value</strong> if not gain more value over time. </p>
<p>So currencies and investments have different goals, although more often than not overlap each other, especially in FOREX where buying and selling currencies is seen as a form of investment.</p>
<p>The most common forms of investment are:</p>
<p>1 <strong>Gold</strong>: Although the last three years lost value by 23%, in 2013 got up 5% and counting. It is still considered the most stable asset for the long run.</p>
<p>2 <strong>Land</strong>: Especially before the housing bubble exploded in the US and EU (Spain mostly IIRC), land was the most well known form of <em>secure</em> investment.</p>
<p>Other very well known form of investments include:</p>
<ul>
<li><p><strong>Stocks</strong>: Buying any form of stock from stock markets, like <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/New_York_Stock_Exchange">NYSE</a>, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/NASDAQ">NASDAQ</a>, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Tokyo_Stock_Exchange">TSE</a> and many others all around the world.</p></li>
<li><p><strong>Bonds</strong>: The most prominent example are <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Government_bond">government bonds</a>.</p></li>
</ul>
<h1><a name="30"></a>3.0 enter bitcoin</h1>
<h2><a name="31"></a>3.1 the protocol</h2>
<p>The bitcoin protocol was a significant leap forward in many areas, as it managed to solve the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Double-spending">double spending</a> issue in an acceptable, decentralized way. It has a series of <a href="https://en.bitcoin.it/wiki/Weaknesses">weaknesses</a> which I hope will be addressed in time.</p>
<p>The bitcoin protocol can be used for many interesting things such as:</p>
<ul>
<li><p><strong>DNS</strong>: A decentralized uncensored Domain Name System is needed today more than ever. The bitcoin protocol can do that!</p></li>
<li><p><strong>Time-stamp verification</strong>: We don’t really need a third party authority to sign a paper, discovery or contract. We can use bitcoin’s public ledger to ensure ownership and copyright.</p></li>
<li><p><strong>Voting system</strong>: A new digital voting system in which we can count votes and every single one of us can go to the public ledger and ensure that his vote was not tampered while retaining privacy.</p></li>
</ul>
<p>These are just a few possible uses, there are thousands more that we can’t even start to think about today!</p>
<p>The bitcoin protocol is a technological revolution, which will enable us to decentralize systems that now are tightly controlled and could easily be abused. Bitcoin could render these systems more secure and less prone to errors.</p>
<p>So if we put the bitcoin protocol in to the right perspective, it is as revolutionary as it gets! I firmly believe that it will be proposed and adopted at international level by governments to tackle many technical issues that require transnational cooperations.</p>
<h2><a name="32"></a>3.2 the currency</h2>
<p>Bitcoin was introduced to the general public as a cryptocurrency in 2009. Apparently bitcoin was <a href="https://bitcoin.org/bitcoin.pdf">introduced</a> as an alternative to FIAT currency for online payments.</p>
<p>But there is a fundamental design decision that makes, bitcoin as a currency, contradictory: bitcoin is deflationary <em>by design</em>. There can only be produced <a href="http://bitcoin.stackexchange.com/a/162">21 million bitcoins</a>. </p>
<p>Initially I thought that Satoshi<sup id="fnref5"><a href="#fn5">5</a></sup> made a <em>mistake</em>. But given the genius that takes to create the state-of-art cryptographic protocol that bitcoin is, a mistake from Satoshi was hard to digest.</p>
<p>So my bet is that Satoshi had a deep understanding of macro-economics and consumer’s psyche. He knew that mainstream consumers wouldn’t have any incentive to own a currency that is inflationary with no inherent value, backed up no one. Since there was no other to way to force someone to own bitcoins - <em>Satoshi was not in a position to force the proliferation of bitcoin</em> - the only way turn bitcoin mainstream was to make it <strong>deflationary</strong>, to give bitcoin users something to aspire on, a good <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Return_on_investment">return on investment</a>.</p>
<p>Hence I believe that this was a kind of <em>forced</em> decision, to make bitcoin acceptable by the masses and it was a successful decision in my opinion, otherwise bitcoin might had never took off.</p>
<p>I can’t tell if my theory is correct of course. But if it is correct, it paid off.</p>
<h2><a name="33"></a>3.3 no currencies, only assets</h2>
<p>Bitcoin, in my view, was never meant to be a currency. It was never meant to be used at least directly, for online micro-payments, as the original paper states.</p>
<p>If an average consumer has reason to believe that bitcoin will raise it’s value, the consumer will probably choose to hoard and not spend bitcoins <strong>when he can spend USD</strong> which is an inflationary currency.</p>
<p>And there is a very good reason to believe that bitcoin will continue to go up in the long run. The reason <strong>bitcoin’s scarcity</strong>. Of course prices don’t go up for ever, but no one can tell for sure when prices will go down. So even when in doubt, most consumers will choose to spend an inflationary currency.</p>
<p>So in my opinion, bitcoin is a failed currency. It was meant to fail. It was meant to be used primarily as <em>value storage medium</em> and only in lack of other options as an <em>exchange medium</em>.</p>
<p>Of course for bitcoin to be considered an option for medium to big investors, the price needs to stop fluctuating so much. It is a common pattern for new currencies to fluctuate, but since bitcoin’s characteristics are way more similar to gold than FIAT currency, I think that it’s clear by now that bitcoin should be considered an asset (investment) and <strong>not a currency</strong>. We will see in a couple of years how this will play out, but I don’t think this will change.</p>
<h2><a name="34"></a>3.4 bitcoin’s financial innovations</h2>
<p>Bitcoin has some really interesting innovations (properties) which make it useful in many ways, for situations that traditional currencies might not be suited:</p>
<ul>
<li><p><strong>Speed</strong>: Using bitcoin, someone can send any amount of money from the Antarctica to China in less than 1 hour<sup id="fnref6"><a href="#fn6">6</a></sup> . There’s no way for average Joe to do that without spending a substantial amount of money in services like <a href="http://www.westernunion.com/Home?rootRedirect=true">Western Union</a>.</p></li>
<li><p><strong>Anonymity</strong>: If used with appropriate policies, Bitcoin transactions can assure an unprecedented level of anonymity for everyone who has the knowledge to use technologies like <a href="https://www.torproject.org/">Tor</a> in conjunction with bitcoin.</p></li>
<li><p><strong>Form Factor</strong>: Using bitcoin we are able to transfer 1 billion USD from the US to China and back without anyone really noticing, since you can print your wallet into an A4 paper or carry it inside a USB stick.</p></li>
<li><p><strong>Public Info</strong>: Bitcoin transactions are <a href="https://blockchain.info/">publicly available</a>. So anyone can track down a transaction or keep an eye on where the <em>money</em> is going, in terms of bitcoin addresses. </p></li>
</ul>
<p>Of course all these are theoretical approaches because in practice is very hard to cash out large amounts of bitcoins into any FIAT currency without getting noticed at a small time-frame. Since reality is what <em>really counts</em> most of these options should be taken with a grain of salt when discussed.</p>
<h1><a name="40"></a>4.0 bitcoin, markets and democracy</h1>
<h2><a name="41"></a>4.1 markets and regulation</h2>
<p>Especially in the USA, many people have grown to believe that markets if let alone, free of any constraint will automatically reach a state of <em>optimal equilibrium</em>. I don’t believe that. </p>
<p>There’s an excellent reading on <a href="http://www.dailykos.com/story/2014/02/03/1271430/-25-Images-of-Markets-Regulating-Themselves">Daily Kos</a> on <strong>markets absolutely not regulating themselves</strong>. There are books and articles about the topic from economists like Joseph Stiglitz and Paul Krugman, but apart from all that, we’re leaving in the ruins of liberalism.
Since I know that we have <em>liberal markets</em> in the sense of free capital movement, all over the world basically, it’s safe to assume that failures of this economic model are here for all to see.</p>
<p>Even if you assume that all market players are <em>ethical</em>, when a player turns big enough, his moves cause market disruption.</p>
<p>I believe that regulation is in the best interest of a society. High levels of inequality lead to social degradation<sup id="fnref7"><a href="#fn7">7</a></sup> and it’s my belief that an advanced society should promote peace and ensure welfare to it’s citizens according to the <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Universal_Declaration_of_Human_Rights">Universal Declaration of Human Rights</a>. In order to achieve this, in my view, the state <strong>must regulate</strong> market segments depending on a case by case scenario.</p>
<h2><a name="42"></a>4.2 decentralized and predictable</h2>
<p>Bitcoin doesn’t have a central authority. The bitcoin supply can be predicted, we can all access the public ledger and see all transactions taking place and all the mining power used by the grid.</p>
<p>Theoretically, accurate predictions can be made using complex algorithms, for the deflationary or possibly inflationary behavior of bitcoin in the next years, but in practice it’s impossible since bitcoin’s price is tightly connected to external events.</p>
<p>So we can accept the fact that bitcoin is decentralized, but we must accept also the fact that bitcoin is unpredictable.</p>
<h2><a name="43"></a>4.3 what about the whales</h2>
<p>What happens when a bitcoin owner accumulates large amounts of bitcoins? Say a single owner accumulates 15% of bitcoins in circulation. Now he can use his <em>position of power</em> to drive the price of bitcoin down by dumping large amounts of bitcoin at once. Then he could buy back more bitcoins for the same price. That’s just a hint of what such a player can do.</p>
<p>I am pretty sure that exist early adopters who have more than 15% of bitcoins in their wallets and apparently I am not the only one. <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Adi_Shamir">Adi Shamir</a>, the famous Israeli cryptographer, who co-invented the <a href="http://bit.ly/1fc8DMg">RSA</a> Public Key Cryptography algorithm, in a paper released 2012<sup id="fnref8"><a href="#fn8">8</a></sup>, state that 98% of bitcoins belong to 2% of portfolios.</p>
<p>That’s the danger of any non-state controlled currency. You are facing imminent havoc at any time. No state can design a monetary policy that fits the needs of it’s population<sup id="fnref9"><a href="#fn9">9</a></sup>, if it doesn’t control the currency. Not having tight control the currency, is deeply undemocratic and ultimately dangerous.</p>
<h2><a name="44"></a>4.4 bitcoin, central banks and democracy</h2>
<p>I consider the current FIAT system, with central bank policies chosen by elected governments, democratic and secure compared to a decentralized anonymous currency. Here are the reasons:</p>
<ol>
<li><strong>Power to influence</strong>: The majority votes the government, who choses the central banker and defines the policy. Democracy is just that: accepting the majority’s choice even if you are not supporting the majority’s views.</li>
<li><strong>Accountability</strong>: I know who the central banker is and from whom (government and individual ministers, prime minister, etc.) he was chosen. If I don’t agree with this choice, with tha banker’s stance towards economy or I consider his actions immoral, I can make a different choice in the next elections. Write a blog post about it and so on. If the central banker, or the minister of finance did something illegal there is always the chance that he will be punished.</li>
<li><strong>Publicity</strong>: Extending the above argument, a central banker is a <em>public figure</em>. He has at least some motivation to act morally, since he will face public scrutiny for his actions, which might lead to public outcry. For example in Greece, there is a huge outcry for the central banker, Mr. Provopoulos, for allowing short-selling on Greek bonds which led their prices sky-high. The story is known as “<strong>T+10</strong>” and Mr. Provopoulos is known ever since as “<strong>Mr. T+10</strong>” in the financial circles.</li>
</ol>
<p>Bitcoin on the other end, lays an anonymous framework upon which big players can do whatever they wish without any kind of scrutiny. So it’s not democratic, it’s the exact opposite actually, totally undemocratic.</p>
<p>By adopting bitcoin instead of FIAT a country or group of people will put literally their faith in the hands of an unknown group of investors/owners who can not be held accountable in any way. That looks more like a jungle than <em>freedom</em> to me, but being a Greek I know that <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Gorgias">Gorgias</a> would be proud.</p>
<h1><a name="50"></a>5.0 epilogue</h1>
<h2><a name="51"></a>5.1 general thoughts on bitcoin and finance</h2>
<p>I consider the bitcoin protocol a huge innovation. I think that <strong>crypto-currencies are here to stay</strong> and I’m eager to see how all these variations will evolve in the future. </p>
<p>Bitcoin has some unique properties that fill important gaps but in no way, cryptocurrencies are a solution to our current corrupted, unregulated and highly inefficient financial system.</p>
<p>I believe that adjustment must be done at political level mostly. The technology can buy us time, but won’t get us far if laws that prohibit <em>this</em> or <em>that</em> get passed all the time uncontested. Financial deregulation is what brought the entire world to it’s knees.</p>
<p>I believe that large amount of the population lacks political knowledge and judging skills. I consider myself among the ones <em>lacking</em> judging skills. If we can train ourselves to make more sensible choices and promote the virtuous over the corrupted, I assume that we will see better days. </p>
<p>I’m not referring to any political spectrum in particular, I believe that there are virtuous and corrupted politicians, bankers, doctors, etc. All over the political spectrum.</p>
<h2><a name="52"></a>5.2 disclaimer</h2>
<p>All the arguments stated above are just my views. They are not and <em>should not</em> be accepted as universal truths. I’m open to other views as long as they come with rational arguments and food for thought.</p>
<div class="footnotes">
<hr>
<ol>
<li id="fn1">
<p>I don’t believe that economics are a science but I reckon that you need some reading in order to get familiar even with basic concepts. <a href="#fnref1">↩</a></p>
</li>
<li id="fn2">
<p>There are few notable exceptions to this rule, but are out of scope of this post. <a href="#fnref2">↩</a></p>
</li>
<li id="fn3">
<p>The most prominent example is probably <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Black_Wednesday">the <em>Black Wednesday</em> of the Bank of England</a> in 1992. <a href="#fnref3">↩</a></p>
</li>
<li id="fn4">
<p>China’s gold hoarding in 2014 spikes conspiracy theories about <a href="http://www.scmp.com/business/article/1425591/conspiracy-theories-abound-about-chinas-gold-purchases">launching new currency</a>, although it’s gold amounts less than <a href="http://www.ft.com/intl/cms/s/0/885b6272-92d4-11e3-9e43-00144feab7de.html">2% of it’s federal reserve savings</a> <a href="#fnref4">↩</a></p>
</li>
<li id="fn5">
<p><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Satoshi_Nakamoto">Satoshi Nakamoto</a> is a pseudonymous developer (most likely group of developers) who created the Bitcoin protocol. <a href="#fnref5">↩</a></p>
</li>
<li id="fn6">
<p>The limit for a transaction to be generally accepted as <em>secure</em> is 7 signatures. This depends on the network nodes speed, could take from 5 minutes to 1 hour. <a href="#fnref6">↩</a></p>
</li>
<li id="fn7">
<p>OXFAM - Working for the Few: Political capture and economic inequality - <a href="http://www.oxfam.org/en/policy/working-for-the-few-economic-inequality">URL</a> <a href="#fnref7">↩</a></p>
</li>
<li id="fn8">
<p>Quantitative Analysis of the full bitcoin graph - Dorit Ron & Adi Shamir, 2012, IACR - <a href="http://eprint.iacr.org/2012/584.pdf">URL</a> <a href="#fnref8">↩</a></p>
</li>
<li id="fn9">
<p>Greece, Italy and Spain are good examples: They can’t devalue and boost their exports because of the Euro, so they are caught in a vicious circle. <a href="#fnref9">↩</a></p>
</li>
</ol>
</div>
Wikileaks και Julian Assangehttp://www.convalesco.org/essays/2010/12/08/wikileaks-kai-julian-assange.html2010-12-08T16:16:45+00:002024-01-12T12:47:31+00:00atmosx<h1>Εισαγωγή</h1>
<p>Το <a href="http://www.wikileaks.ch"><strong>wikileaks</strong></a> είναι ένας <strong>μη κερδοσκοπικός οργανισμός</strong> με σκοπό την <strong>δημοσίευση απόρρητων εγγράφων που σχετίζονται με υποθέσεις κατάχρησης εξουσίας από κυβερνήσεις, οργανώσεις, φυσικά πρόσωπα ή εταιρίες</strong>. Ιδρύθηκε από τον <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Assange">Julian Assange</a> το 2006. Εκ τότε τα wikileaks έχουν δημοσιεύσει πολλά απόρρητα έγγραφα. Ο Julian Assange το 2009 κέρδισε το βραβείο δημοσιογραφίας από την <a href="http://www.amnestyusa.org/">Διεθνή Αμνηστία</a> για αποκαλύψεις εξαφανίσεων και δολοφονιών στην Κένυα.</p>
<p>Το wikileaks προσφέρει ανωνυμία στις πηγές του, ενώ η φαινομενικά άναρχη δομή του, καθιστά αδύνατο τον έλεγχο και τη λογοκρισία από τις κατά τόπους εξουσίες.</p>
<p>Το wikileaks βασίζεται κυρίως σε εθελοντές και δωρεές, οι οποίες προέρχονται κυρίως από τις Η.Π.Α. κι άγγιξαν τα 200.000 € το 2009. Ο Julian Assange τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να βρει ένα μοντέλο που θα επιτρέψει στην οργάνωση του να ανεξαρτητοποιηθεί οικονομικά. Η προσπάθεια να πουλήσει με τους δικούς του όρους τα στοιχεία που έχει στην κατοχή του, δεν καρποφόρησε μέχρι σήμερα.</p>
<p>O Assange είναι ένα εξαιρετικά ικανός χρήστης υπολογιστών. Ασχολείται με την ασφάλεια υπολογιστικών συστημάτων από 1988, κι είχε υποθέσεις και δικαστήρια όταν σε νεαρή ηλικία εισέβαλε, μεταξύ άλλων, στο δίκτυο ενός ραδιοτηλεοπτικού σταθμού. Ήταν η εποχή των BBs, αρχές της δεκαετίας του 1990. Ο Assange έχει ενδελεχή γνώση υπολογιστικών δικτύων κι έχει εξασκήσει την <em>τέχνη</em> της παράνομης πρόσβασης σε υπολογιστικά συστήματα στο παρελθόν και της κρυπτογραφίας. Επίσης, η μητέρα του είχε δράση ως αναρχική - <em>αναφέρομαι στην ιδεολογία του αναρχισμού όχι στην απροκάλυπτη καταστροφή</em> - στο παρελθόν, το οποίο τον στιγμάτισε ως παιδί. Περισσότερα για τον Julian Assange στο εξαιρετικό άρθρου του <a href="http://www.newyorker.com/reporting/2010/06/07/100607fa_fact_khatchadourian">Raffi Khatchadourian</a> “<em><a href="http://www.newyorker.com/reporting/2010/06/07/100607fa_fact_khatchadourian">No Secrets</a></em>” στην ιστοσελίδα του <a href="http://www.newyorker.com">NewYorker</a>.</p>
<h1>Δομή και λειτουργία του ‘wikileaks’</h1>
<p>Το wikileaks έχει μια ιδιόμορφη δομή, η οποία δεν είναι πλήρως ξεκάθαρη. Αποτελείται από ένα δίκτυο υπολογιστών (hosts) στα οποία στεγάζεται το υλικό. Το μοντέλο συστήματος δεν είναι κεντρικοποιημένο και δεν έχουν όλα τα συστήματα το ίδιο υλικό, δεν είναι “mirrors”. Όταν το σχεδίαζε ο Assange, εμπνεύστηκε από τα torrents. Οι διαχειριστές των servers δεν γνωρίζονται μεταξύ τους και δεν επικοινωνούν παρά μόνο χρησιμοποιώντας κρυπτογραφημένα κανάλια επικοινωνίας και ψευδώνυμα. Οι εθελοντές που εργάζονται μαζί με τον Assange δεν γνωρίζουν σχεδόν τίποτε που να μπορεί να βάλει σε κίνδυνο τους διαχειριστές. Γνωρίζουν μονάχα τα ψευδώνυμα αυτών.</p>
<p>Αν και ως οργάνωση, διατηρεί δικηγόρους, πληρώνει hosting και υπηρεσίες δικτύου, κλπ. Δεν έχει επίσημη έδρα με την συμβατική έννοια του όρου. Ο ίδιος ο Assange συχνά αγνοείται. Ζει στα παγκάκια ή σε σπίτια εθελοντών. Παρουσιάζεται σε συνεδριάσεις και μετά εξαφανίζεται για καιρό. Ο πιο εύκολος τρόπος να επικοινωνήσει κανείς μαζί του, είναι μέσω email, <a href="http://www.twitter.com">twitter</a> ή δικηγόρου.</p>
<p>Το <strong>wikileaks δεν είναι δημοσιογραφικό πρακτορείο</strong> με την συμβατική έννοια του όρου. Ως γνωστών οι δημοσιογράφοι, βάση νόμου<sup id="fnref1"><a href="#fn1">1</a></sup>, έχουν το δικαίωμα να προστατεύσουν την ανωνυμία της πηγής τους. Δυστυχώς αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Εκεί έρχεται το <strong>wikileaks</strong> κι εξασφαλίζει στην “πηγή” του πλήρη ανωνυμία και δημοσίευση των εγγράφων. Δεδομένου ότι δεν έχει πατρίδα το wikileaks, είναι εικονικά αδύνατο να… Υποκύψει σε πιέσεις ( Το πόσο αδύνατο είναι στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο, θα το μάθουμε μέσα στους επόμενους μήνες, αφού ούτε λίγο ούτε πολύ στην υπόθεση cablegate αντίπαλος είναι η κυβέρνηση των Η.Π.Α. ).</p>
<p>Η αποστολή εγγράφων γίνεται με κάθε δυνατή προστασία της πηγής. Μέσα από κρυπτογραφημένα κανάλια επικοινωνίας μπορεί ο οποιοσδήποτε να στείλει έγγραφα στο wikileaks, κρατώντας πλήρως την ανωνυμία του. Έπειτα μια ομάδα ειδικών, που συνήθως απαρτίζεται από εθελοντές, ελέγχει την εγκυρότητα των εγγράφων. Το <strong>wikileaks</strong>, αφαιρεί έγγραφα, ονόματα ή πληροφορίες που οποία θεωρούνται άσχετα με την υπόθεση και μπορεί να υποστούν συνέπειες - <em>αναφέρομαι σε φυλάκιση ή θάνατο</em> - έρχεται σε επικοινωνία με τους μεγαλύτερους δημοσιογραφικούς οίκους, κάνει μια σύμβαση έτσι ώστε να δεσμεύσει τους οίκους ότι θα δημοσιεύσουν τα έγγραφα αυτά.</p>
<p>Οι δημοσιογραφικοί οίκοι με την σειρά τους αξιολογούν τα έγγραφα κι ελέγχουν την εγκυρότητα τους. Έπειτα διαλέγουν μια ημερομηνία δημοσίευσης, κι αρχίζουν και δημοσιοποιούν τα μέρη που έχουν σημασία. Έτσι προκύπτει μια μορφή “συνεχόμενου ρεπορτάζ”. Ταυτόχρονα τα <strong>wikileaks</strong> στην ιστοσελίδα τους, δημοσιεύουν το υλικό στην αρχική του μορφή, έτσι ώστε να δώσουν την ευκαιρία στον κάθε ενδιαφερόμενο να ψάξει την αρχική πηγή για να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.</p>
<h1>Υπόθεση “cablegate”</h1>
<h2>Η δημοσίευση των εγγράφων</h2>
<p>Στις 28/11/2010 πέντε από τους μεγαλύτερους δημοσιογραφικούς οίκους στον πλανήτη, δημοσίευσαν 291 από τα 251.287 έγγραφα που βρέθηκαν στην κατοχή του wikileaks. Τα έγραφα αφορούν το Υπουργείο Εξωτερικών των Η.Π.Α., το γνωστό <a href="http://www.state.gov/">State Department</a>. Πρόκειται για έγγραφα αλληλογραφίας που αφορούν διάφορες υποθέσεις. Τα έγγραφα των Η.Π.Α. έχουν τέσσερις βασικές διαβαθμίσεις:</p>
<ol>
<li>Top Secret</li>
<li>Secret</li>
<li>Classified</li>
<li>Unclassified</li>
</ol>
<p>Τα έγγραφα που έχουν στην κατοχή τους τα wikileaks ανήκουν στις κατηγορίες <strong>Unclassified</strong>, <strong>Classified</strong> και <strong>Secret</strong>. Η υπόθεση έχει γίνει παγκοσμίως γνωστή ως <strong>cablegate</strong>, κι έχει προκαλέσει σάλο άνευ προηγούμενου. Ποτέ ξανά στην παγκόσμια ιστορία της διπλωματίας δεν είχε υποστεί μια χώρα, ειδικότερα υπερδύναμη, τέτοιο <strong>χτύπημα</strong>. Οι προεκτάσεις που θα έχει το cablegate στην παγκόσμια πολιτική σκηνή, είναι δύσκολο να κατανοηθούν άμεσα, καθώς ακόμη δεν έχει διοχετευθεί στα ΜΜΕ παρά ένα κλάσμα των εγγράφων.</p>
<h2>Ο Badley Manning</h2>
<p>Υπεύθυνος για το “κάζο” θεωρείται ο στρατιώτης <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Bradley_Manning"><strong>Bradley Manning</strong></a> που σύμφωνα με δηλώσεις της κυβέρνησης Obama, κατέβασε σε ένα CD τα απόρρητα έγραφα από το στρατιωτικό δίκτυο των Η.Π.Α. όταν υπηρετούσε στο Ιράκ. Σύμφωνα με τα όσα έχουν διαρρεύσει στον διεθνή τύπο, ο Manning διατηρούσε επαφές με έναν hacker από την California. Ο hacker μόλις πληροφορήθηκε ότι ο Manning είχε στείλει τα έγγραφα στο wikileaks επικοινώνησε με τις «αρχές».</p>
<p>Ο Manning αντιμετωπίζει κάθειρξη έως και 52 ετών για διάφορες κατηγορίες, σοβαρότερη των οποίων είναι αυτή της «Εσχάτης Προδοσίας» . Πολλοί τηλε-αστέρες, ζητούν την ηλεκτρονική καρέκλα για τον νεαρό στρατιώτη, γεννημένο το 1987. Η οργάνωση wikileaks αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με τον Manning αλλά όταν προσπάθησε να του εξασφαλίσει δικηγόρο, ο στρατός των Η.Π.Α. αρνήθηκε οποιαδήποτε συνεργασία.</p>
<p>Δεν υπάρχει καμία απτή απόδειξη ότι ο Manning έχει στείλει τα έγγραφα στο wikileaks, αλλά αντιμετωπίζεται σαν ήρωας τόσο από τον Assange όσο κι από πάρα πολλούς πολίτες των Η.Π.Α. κι έχει στραμμένο πάνω του το βλέμμα της παγκόσμιας κοινότητας. Ο Manning αναμένεται να δικαστεί τον Ιούνιο του 2011 σε στρατιωτικό δικαστήριο. Πολλοί έχουν εκφράσει αμφιβολίας για την αμεροληψία των δικαστών που θα εκδικάσουν την υπόθεση.</p>
<h2>Η αντίδραση της κυβέρνησης των Η.Π.Α.</h2>
<p>Η αντίδραση της κυβέρνησης των Η.Π.Α. είναι - την στιγμή που γράφω το άρθρο, οι εξελίξεις αλλάζουν ραγδαία το σκηνικό - άνευ προηγούμενου. Οι Η.Π.Α. αν κι επίσημα <strong>δεν</strong> έχουν δημοσιοποιήσει <strong>καμία</strong> κατηγορία, γιατί απλούστατα <strong>η δημοσίευση εγγράφων που έχει στην κατοχή του ένας δημοσιογράφος</strong>, εκτός κι αν έχει υπογράψει συμβόλαιο «σιωπής», το γνωστό “confidentiality agreement”, δεν αποτελεί παρανομία! Κάτι τέτοιο δεν ισχύει στην περίπτωση του wikileaks, που το κυνηγούν Θεοί και δαίμονες από την ημέρα της δημοσίευσης.</p>
<p>Η αντίδραση τόσο σχολιαστών όσο κι εκπροσώπων των δύο κομμάτων στις Η.Π.Α., ήταν το λιγότερο «εξωφρενική» και δεν θυμίζει σε καμία περίπτωση «δημοκρατικό καθεστώς». Ενδεικτικά αναφέρω τρία περιστατικά:</p>
<ul>
<li>Ο δημοσιογράφος <strong>Jonathan Goldberg</strong> θέλει τον Julian Assange «<em>νεκρό</em>».<br></li>
<li>Η <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sarah_Palin">Sarah Palin</a>, προτείνει να κυνηγήσουν τον Assange με τον ίδιο τρόπο που κυνηγούν την Al-Qaida και τους «<em>ηγέτες των Taliban</em>».</li>
<li>Ο <a href="http://bit.ly/1K3EzFP">Tom Flanagan</a>, καθηγητής κοινωνιολογίας στο Calgary, προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση όταν στις 30/11/2010 στο <strong>CBC News Network</strong> δήλωσε ότι ο πρόεδρος Obama θα έπρεπε να στείλει επαγγελματίες δολοφόνους, ή ένα από αυτά τα «αεροπλάνα» (drones) που πιλοτάρονται εξ αποστάσεως για να εκτελέσουν τον Assange. Όταν ο Solomon, ο δημοσιογράφος του δελτίου, ζήτησε από τον Flanagan να ανακαλέσει, ο ίδιος δήλωσε ότι δεν θα ηρεμήσει «έως ότου ο Assange εξαφανιστεί…». Λίγες ημέρες αργότερα έφτασαν μηνύσεις, από ακτιβιστές. Ο Flanagan αναγκάστηκε να ζητήσει συγνώμη δημόσια, και να πει ότι «αστειευόταν»…</li>
</ul>
<p>Από τις 28/11 έως τις 8/12/2010, η κυβέρνηση των Η.Π.Α. αντιμετώπισε τα wikileaks με περισσότερη προσπάθεια από όση η καταβάλει η κυβέρνηση Bush ενάντια στην Al Qaida. Κατόπιν πολιτικής πιέσεως, έγιναν τα εξής:</p>
<ul>
<li>Ο DNS provider EveryDNS σταμάτησε να “εξυπηρετεί” την ιστοσελίδα wikileaks.org .</li>
<li>Η υπηρεσία <strong>Moneybookers</strong> σταμάτησε την συνεργασία της με Wikileaks.</li>
<li>Η υπηρεσία <strong>Paypal</strong> σταμάτησε την συνεργασία της με το Wikileaks.</li>
<li>Η εταιρία hosting/backup <strong>Amazon.com</strong> σταμάτησε την συνεργασία της με Wikileaks.</li>
<li>Η Ελβετική τράπεζα <strong>PostFinance</strong> σταμάτησε την συνεργασία της με το wikileaks.</li>
<li>Η <strong>MasterCard</strong> ανακοίνωση ότι διακόπτει την δυνατότητα αποστολής χρημάτων στο Wikileaks.</li>
<li>Η <strong>VISA</strong> ανακοίνωσε ότι διακόπτει την δυνατότητα αποστολής χρημάτων στο Wikileaks.</li>
</ul>
<p>Οι παραπάνω εταιρίες, επικαλέστηκαν αστείες δικαιολογίες οι οποίες δεν στέκουν σε καμία περίπτωση - γι αυτό και δεν θα μπω στην διαδικασία να τις αναφέρω - για να διακόψουν την συνεργασία τους με το Paypal. Όλες οι παραπάνω πράξεις έγιναν κατόπιν προτροπής του γερουσιαστή Joe Liberman.</p>
<p>Υπάρχουν υπόνοιες ότι οι VISA και MasterCard μπήκαν στον χορό μετά την δήλωση του Assange ότι έχει στην κατοχή του 5 GB δεδομένων μεγάλης Αμερικανικής τράπεζας, τα οποία θα ταράξουν τα νερά. Σε αυτήν την είδηση οι μετοχές της Bank of America έπεσαν 3,18%.</p>
<h2>Interpol, κατηγορίες και Βρετανία</h2>
<p>Στις 01/12/2010 η <a href="http://www.interpol.int/">Interpol</a> έβγαλε ένταλμα σύλληψης για τον Julian Assange. Οι κατηγορίες είχαν ως αφετηρία την Σουηδία και μια υπόθεση βιασμού, δύο γυναικών, οι οποίες εργάστηκαν για κάποιο διάστημα ως εθελοντές στο wikileaks.</p>
<p>Στην Σουηδία, ο βιασμός είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που έχουν υπόψιν τους οι περισσότεροι άνθρωποι. Βιασμός θεωρείται το σεξ χωρίς προφυλάξεις. Επίσης βιασμός - εκ των υστέρων - μπορεί να χαρακτηριστεί η περίπτωση μιας απότομης κίνησης πάνω στο σεξ. Αν αλλάξει γνώμη η ‘σύντροφος’, κι επικαλεστεί ότι ήπιε δύο ποτά παραπάνω, πάλι μπορεί να κατηγορήσει τον άντρα για βιασμό.</p>
<p>Αξίζει αν αναφέρουμε ότι η μία από τις δύο γυναίκες, ήταν τόσο ενθουσιασμένη με την είδηση ότι είχε ολοκληρωμένες επαφές με τον Assange που έστειλε χαρούμενη και tweets… Για να το γνωστοποιήσει σε όλο τον πλανήτη.</p>
<p>Το συμβάν έγινε πριν από μερικούς μήνες. Λόγο απώλειας στοιχείων ο δικαστής που την ανέλαβε άφησε τον Assange να φύγει από την χώρα κι έκλεισε την υπόθεση. Ξαφνικά στις 30/11/2010 η υπόθεση, ως δια μαγείας, ξανά-άνοιξε.</p>
<p>Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση εντάλματος της Interpol. Σπάνια βγάζει η Interpol ένταλμα και προσθέτει στην λίστα “most wanted”, βιαστές τέτοιου τύπου…</p>
<p>Η Scotland Yard είχε εντοπίσει τον Assange, ο οποίος κατόπιν συμβουλής των δικηγόρων του, αρνήθηκε τις κατηγορίες και παραδόθηκε. Στην προ-ανακριτική ακρόαση που έγινε στο Λονδίνο, στις 07/12/2010, ο δικαστής θεώρησε ότι αν αφήσει τον Assange ελεύθερο θα φύγει από την χώρα, πράγμα που προκαλεί έκπληξη δεδομένου ότι ο ίδιος… Παραδόθηκε. Εκκρεμεί ή απόφαση έκδοσης του ή όχι στην Σουηδία.</p>
<p>Ο Assange είναι σίγουρος ότι πρόκειται για πολιτικά υποκινούμενη υπόθεση, από την CIA. Το ίδιο και οι κατηγορίες. Μάλιστα ένα εκ των δύο θυμάτων, έχει επαφές με την CIA σύμφωνα με <a href="http://www.rawstory.com/rs/2010/12/assange-rape-accuser-cia-ties/">δημοσιεύματα στο διαδίκτυο</a>, τα οποία όμως δεν έχουν διασταυρωθεί.</p>
<p>Οι περισσότεροι σχολιαστές είναι αρκετά επικριτικοί τόσο με την Interpol, όσο και με τις Βρετανικές αρχές που έχουν μπει στην διαδικασία εκδίκασης μιας υπόθεσης που «μπάζει από παντού».</p>
<p>Ο Assange φοβάται ότι σε περίπτωση που οι Βρετανικές αρχές τον παραδώσουν στην Σουηδία, αυτοί με την σειρά τους, χρησιμοποιώντας κάποια δικαιολογία θα τον παραδώσουν στις Η.Π.Α., όπου θα λάβει μια άδικη δίκη.</p>
<h2>Η αντίδραση των Μ.Μ.Ε.</h2>
<p>Η στάση των mainstream Μ.Μ.Ε. στις Η.Π.Α. τάχθηκε κατά του Assange. Σε πολλά πρωτογενή Αγγλοσαξονικά πρακτορεία, που είχα την ευκαιρία να διαβάσω, ιδιαίτερα μετά από τις πρώτες 4 μέρες όπου οξύνθηκε η αντίδραση της κυβέρνησης των Η.Π.Α. χρησιμοποιούν πολύ προσεκτικά επιλεγμένα επίθετα για να περιγράψουν την υπόθεση και τον Assange.</p>
<p>Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το άρθρο στο <strong>Time Magazine</strong> - "<a href="http://www.time.com/time/world/article/0,8599,2034276,00.html">WikiLeaks’ War on Secrecy: Truth’s Consequences</a>“, όπου κλείνοντας ο δημοσιογράφος αναφέρει τα εξής:</p>
<blockquote>
<p>Assange can talk big — he gave TIME a lecture on the Founding Fathers — and may have something of a martyr complex. But he has shown himself an exceptionally talented showman.</p>
</blockquote>
<p>Ο χαρακτηρισμός ”<strong>showman</strong>“ εμπεριέχει μια δόση σαρκασμού κι απόρριψης, αφού επί της ουσίας δεν αποδέχεται την ηθική του ‘
Assange. Είναι μόνο ένα παράδειγμα από τον καταιγισμό αρνητικών επιθέτων, που σκοπό έχουν να βάλουν μια νοητική τρικλοποδιά στον αναγνώστη.</p>
<p>Κι όμως ο Assange θα μπορούσε άνετα να κάνει ένα μάθημα για τους Πατέρες των Η.Π.Α. στο Time Magazine, καθώς και στο Economist, το NewsWeek, τους New York Times κι άλλες "διακεκριμένες” φυλλάδες για την ανικανότητα τους να κάνουν το καθήκον τους: Να ενημερώσουν το κόσμο για τι πραγματικά συμβαίνει άσχετα με τα «θέλω» της εκάστοτε εξουσίας.</p>
<p>Το ίδιο άρθρο αποφεύγει προκλητικά να πάρει θέση, στα ζητήματα που ήρθαν στην επιφάνεια με τις αποκαλύψεις του cablegate ή να κρίνει τον <strong>Pete King</strong>, που όπως αναφέρει, δηλώνει ότι τα wikileaks είναι μια «τρομοκρατική οργάνωση».</p>
<p>Ένα ακόμη χαρακτηριστικό των «δυτικών» ΜΜΕ είναι η προσέγγιση. Δεν μπένουν στην διαδικασία άσκησης κριτικής στην κυβέρνηση Obama ή τους εμπλεκόμενους. Ασχολούνται κυρίως με το αν είναι σωστό ή όχι αυτό που έγινε, αναμασώντας τα ίδια ανόητα επιχειρήματα ξανά και ξανά και γράφοντας αράδες άρθρων, βασιζόμενοι στο αν είναι σωστή ή λάθος η απόφαση δημοσίευσης των εγγράφων κι άλλα ζητήματα, τα οποία δεν έχουν καμία σημασία μπροστά στο μέγεθος των αποκαλύψεων.</p>
<p>Δεν λείπουν και φωνές λογικής όπως αυτή της <a href="http://www.newyorker.com/online/blogs/closeread/2010/12/banishing-wikileaks.html">Amy Davidston στον New Yorker</a>. Ο Noam Chomsky <a href="http://www.democracynow.org/2010/11/30/noam_chomsky_wikileaks_cables_reveal_profound">αναφέρει</a> την απέχθεια της κυβέρνησης των ΗΠΑ για την δημοκρατία και τάσσεται υπέρ του Assange. Η μεγαλύτερη μερίδα των δημοσιογράφων, ανεξάρτητων από τις κατά τόπους κυβερνήσεις ή «μεγάλους» οίκους, τάσσονται υπέρ του wikileaks.</p>
<h2>Το περιεχόμενο των εγγράφων & προεκτάσεις</h2>
<p>Στις 28/10 δημοσιεύθηκαν μόνο 291 από τα περίπου 260.000 έγγραφα. Αν και πάρα πολλοί «τηλε-αστέρες», έχουν εκφράσει την άποψη ότι το περιεχόμενο των εγγράφων είναι λίγο-πολύ «γνωστό», αυτό είναι ψέμα.</p>
<p>Οι αποκαλύψεις είναι πάρα πολλές, υπερβολικά σημαντικές κι επιπλέον μετατρέπουν τις όποιες υποψίες σε γνώσεις. Ενδεικτικά θέλω να αναφέρω την υπόθεση του <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Khalid_El-Masri">Khalid El-Masri</a>. </p>
<blockquote>
<p>Ο El-Masri είναι ένας Γερμανός μουσουλμάνος πολίτης, που είχε την ατυχία να έχει το ίδιο επίθετο με στέλεχος της Al-Qaida. Η CIA τον απήγαγε, τον βασάνισε κι όταν κατάλαβε ότι είχε πιάσει λάθος άνθρωπο, τον «πέταξε» στην Αλβανία. Στο εν τω μεταξύ η οικογένεια του δεν είχε σταματήσει να τον ψάχνει τα δύο χρόνια που «έλειψε». Σύμφωνα με πληροφορίες από τα wikileaks, μαθαίνουμε ότι η υπόθεση έγινε γνωστή κι ότι οι Η.Π.Α. απείλησαν την Γερμανία ότι σε περίπτωση εντάλματος σύλληψης για τους υπεύθυνους του «λάθους», θα υπάρξουν κυρώσεις.</p>
</blockquote>
<p>Αυτή είναι μόνο μια από τις χιλιάδες υποθέσεις που ξεπροβάλλουν καθημερινά και δείχνουν ακόμη και στους πιο καλόπιστους, πόσο «ειλικρινείς» είναι οι ηγέτες των «πολιτισμένων χωρών» της «Δύσης».</p>
<h2>Το ηθικό ζήτημα</h2>
<p>Η κατηγορία της Sarah Palin κι άλλων «δημοσιογράφων» είναι ότι το wikileaks έθεσε σε «κίνδυνο» την ασφάλεια των Η.Π.Α. αλλά και τρίτους εμπλεκόμενους με τις διάφορες υποθέσεις. Πολλές από τις αποκαλύψεις, έμμεσα, αποκαλύπτουν ωμές δόσεις βίας, δολοφονίες (όπως π.χ. το γνωστό <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/July_12,_2007_Baghdad_airstrike#WikiLeaks.27_rationale_for_their_title_of_Collateral_Murder">Collateral Murder</a>) οι οποίες περνάνε «στα ψιλά», μιας κι ανησυχούν «για τους άλλους». Δηλαδή, δεν κάνουμε τίποτε για τον δολοφόνο, απλά ανησυχούμε όλοι, μήπως εκθέσουμε τους «φίλους του» σε τυχών δολοφονικές επιθέσεις;</p>
<p>Επίσης συχνά κατηγορούν τον Assange ότι «απαιτεί να πάντα να γίνονται στο φως το ήλιου», πράγμα «κακό». Το γιατί είναι «κακό» να ξέρουν οι Γερμανοί πολίτες ότι η κυβέρνηση τους μπορεί ανά πάσα στιγμή να τους «πουλήσει» αν το ζητήσουν οι Η.Π.Α. είναι κάτι άγνωστο. Καταλαβαίνω ότι είναι κακό για τους πολιτικούς, που «ξεπουλάνε» την πατρίδα τους, αλλά για τους πολίτες πιστεύω ότι είναι καλό να ξέρουν αληθινά ποιον έχουν ψηφίσει.</p>
<p>Όλα τα ηθικά ζητήματα που έχουν τεθεί, τα οποία συνήθως δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα, γιατί το wikileaks έχει πολύ συγκεκριμένη πολιτική δημοσίευσης. Εάν στα 260.000 βγει κι ένα όνομα που δεν πρέπει στην φόρα, όπως είπε κι ο Assange, ζητούμε ταπεινά συγνώμη, αλλά αρνούμαστε να ασχοληθούμε με το «κλαδί» κι όχι με το «δάσος».</p>
<h1>Προεκτάσεις cablegate κι ελευθερία λόγου</h1>
<p>Όπως πολύ σωστά <a href="http://smyrnaios.net/archives/605">γράφει ο Νίκος Σμυρναίος</a>, η υπόθεση cablegate, μετά τις ενέργειες της κυβέρνησης των Η.Π.Α. , έχει πάρει διαστάσεις πολύ μεγαλύτερες από τον Assange και το wikileaks. Πλέον έχουμε μια κατά μέτωπο σύγκρουση της ελευθερίας λόγου και της απολυταρχικής, Οργουελλιανού τύπου, κυβέρνησης η οποία θέλει να φιμώσει οποιονδήποτε μπορεί να ταράξει τα νερά. Φυσικά μαζί της τάσσονται όλα τα «υπάκουα» Μ.Μ.Ε. και οι εταιρίες που εξυπηρετεί κι εξυπηρετείται εις βάρος των πολιτών.</p>
<p>Η δημοσιογραφία θα αλλάξει κι ευχόμαστε να αλλάξει και η πολιτική, με λιγότερες δολοπλοκίες, μυστικά και φυσικά λιγότερα θύματα.</p>
<p>Το wikileaks έδειξε τον δρόμο, κι <a href="http://www.openleaks.org/">άλλοι</a> ακολουθούν. Δυστυχώς το διαδίκτυο, κινδυνεύει σήμερα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε αφού στο τέλος αυτής της μάχης, θα έχει γίνει ελεύθερο ή πλήρως εξαρτημένο από την βούληση φασιστικών κυβερνήσεων της Δύσης.</p>
<p>UPDATE: Μια ομάδα από hackers με την ψευδωνυμία “Anonymous” έχει αρχίσει να αντεπιτίθεται σε όλες τις εταιρίες που είχαν εμπλακεί στην υπόθεση: PostFinance, VISA, EveryDNS, MasterCard έχουν υποστεί επιθέσεις DDOS. Οι επιθέσεις αυτές έχουν γίνει γνωστές ως “<strong>Operation Payback</strong>”.</p>
<div class="footnotes">
<hr>
<ol>
<li id="fn1">
<p>Είναι σχετικό το κατά πόσο αυτοί οι νόμοι ισχύουν ή όχι σε κάθε χώρα, όπως σχετικό είναι το κατά πόσο του σέβεται ή κάθε χώρα, κλπ. Πάντως υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις. Η Σουηδία, η Ισλανδία και η Ελβετία π.χ. βάση νόμου παρέχουν πλήρη προστασία στις πηγές των δημοσιογράφων, ανεξάρτητα με το διακύβευμα της είδησης. <a href="#fnref1">↩</a></p>
</li>
</ol>
</div>
Σύγκρουση αυτονομίας κι αλληλεγγύηςhttp://www.convalesco.org/essays/2009/10/07/sygkroysh-aytonomias-ki-allhleggyhs.html2009-10-07T17:21:00+00:002024-01-12T12:47:31+00:00atmosx<h1>Αντί Προλόγου</h1>
<p>Το παρών κείμενο αποτελεί μετάφραση του <em>Clash of autonomy and interdependence</em> που δημοσιεύτηκε στις 06/10/2009 στην ιστοσελίδα <a href="http://www.nst.com.my/Current_News/NST/articles/20091006015252/Article/index_html">NST Online</a> από τον <a href="http://ineteconomics.org/people/jean-paul-fitoussi">Jean-Paul Fitoussi</a>.</p>
<p>Ο συγγραφέας κος Fitussi, είναι καθηγητής οικονομικών κι εξέχων μέλος του <a href="http://www.ofce.sciences-po.fr/">Observatoire Français des Conjonctures Economiques</a>.</p>
<p>UPDATE (24-05-2019): Το αρχικό κείμενο στην Αγγλική γλώσσα είναι διαθέσιμο στο <a href="http://economistsview.typepad.com/economistsview/2009/10/clash-of-autonomy-and-interdependence.html">Economist’s View</a>.</p>
<h1>Σύγκρουση αυτονομίας κι αλληλεγγύης</h1>
<p>Η σωτηρία του χρηματοπιστωτικού συστήματος ήταν μια παράξενη στιγμή στην οικονομική ιστορία, γιατί βοήθησε αυτούς που εκμεταλλεύονται περισσότερο από όλους από την “τρέλα των αγορών” - τα αφεντικά των χρηματοπιστωτικών εταιριών.</p>
<p>Πριν την κρίση πάντως, η αναδιανομή του πλούτου (κι ο φόρος και η κοινωνική ασφάλιση που τα καθιστά πραγματοποιήσιμα) θεωρούνταν το μεγαλύτερο εμπόδιο στην οικονομική αποδοτικότητα. Όντως, οι αξίες της αλληλεγγύης έδωσαν την θέση τους σε αυτές της προσωπικής “ικανότητας”, κρινόμενες από το μέγεθος του μισθοδοσίας του καθενός.</p>
<p>Το παράδοξο είναι ότι ένα μέρος αυτής της εξέλιξης μπορεί να αποδοθεί σε δύο θετικούς παράγοντες: την αργή λειτουργία της δημοκρατίας, που ελευθερώνει τα άτομα αλλά την ίδια στιγμή τους αφήνει απομονωμένους· και η ανάπτυξη του συστήματος ευημερίας που μοιράζεται τα ρίσκα και κάνει τα άτομα ποιο αυτόνομα.</p>
<p>Με αυτήν την απομόνωση και την αυτονομία, οι άνθρωποι τείνουν να πιστέψουν , καλώς ή κακώς, ότι είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι της μοίρας τους.</p>
<p>Εδώ κρύβεται το αίνιγμα. Ένα άτομο είναι ελεύθερο κι αυτόνομο μονάχα για τις συλλογικές αποφάσεις που ελήφθησαν σε δημοκρατικές αντιπαραθέσεις, κυρίως εκείνες τις αντιπαραθέσεις που έχουν εγγυηθεί για κάθε άνθρωπο ελεύθερη πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά όπως η παιδεία, η υγεία, κλπ.</p>
<p>Μια αίσθηση κοινωνικής αλληλεγγύης μπορεί να παραμένει, αλλά είναι τόσο αφηρημένη που που αυτοί στους οποίους η τύχη χαμογέλασε με τόση ευκολία, αισθάνονται ελάχιστο χρέος. Πιστεύουν ότι οφείλουν την κοινωνική τους κατάσταση εξ ολοκλήρου στην αξία τους, όχι στο συλλογική προσπάθεια - κρατική εκπαίδευση, δημόσια παιδεία, κλπ - που τους βοήθησε να βελτιστοποιήσουν την δυναμική τους.</p>
<p>Όταν το προσόν μετριέται με χρήματα, δεν υπάρχει ηθικό όριο στο μέγεθος μισθού ενός ατόμου. Εάν βγάζω δέκα, εκατό, ή χίλιες φορές περισσότερα από εσένα είναι γιατί αξίζω δέκα, εκατό, ή χίλιες φορές περισσότερα από εσένα.
Προσόντα και ικανότητες είναι οι τρόπου που χρησιμοποιούμε για να δώσουμε μια εγγενής αξία στο χρήμα. Η ανθρώπινη φύση - εγωισμός ή/και αλαζονεία - κάνει τα υπόλοιπα. Δεν είναι έκπληξη, οπότε, το ότι πολλοί άνθρωποι θεωρούν τους εαυτούς τους ανεκτίμητους.</p>
<p>Το κεντρικότερο σημείο στο οποίο αυτή ή αυτο-(ύπερ)εκτίμηση βρίσκει τα λιγότερα εμπόδια είναι η χρηματιστηριακή αγορά. Τα χρήματα είναι μια αφηρημένη έννοια - “Η αφηρημένη έννοια των αφηρημένων εννοιών”, όπως το έθεσε ο Goerg Wilhelm Friedrich Hegel - πράγμα που εξηγεί γιατί οι μισθοί δεν έχουν πλέον επαφή με την πραγματικότητα.</p>
<p>Φυσικά, όταν η κρίση χτύπησε, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ήταν τα πρώτα που δήλωσαν ότι η αυτονομία είναι ουτοπική, κι ότι είμαστε όλοι αλληλεξαρτημένοι. Έπειτα, για ποιον άλλο λόγο έπρεπε οι φορολογούμενοι να συμφωνήσουν σε οποιοδήποτε σχέδιο σωτηρίας τους;</p>
<p>Αλλά τώρα, αυτά τα ιδρύματα αποφασίζουν ότι πρέπει να τραβήξουν και πάλι τον δικό τους δρόμο. Οπότε ο χθεσινός (προ-κρίσης) κόσμος έχει αναστηθεί. Απαξιώνοντας τα ρίσκα που φορολογούμενοι διέτρεξαν, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα χρησιμοποίησαν την απαλλαγή τους για να επαναφέρουν την κερδοφορία κι επανέρχονται τώρα στις παλιές τους συνήθειες, που λειτούργησαν τόσο καλά γι αυτούς και τόσο άσχημα για όλους τους άλλους.</p>
<p>Κανένας δεν θα πρέπει να εκπλαγεί από αυτό. Τα οικονομικά διακυβεύματα, ενθαρρύνουν τους πάντες να εκμεταλλευτούν όσο το δυνατόν περισσότερο των συνθηκών. Η σωτηρία των τραπεζών οδήγησε σε κύμα συγχωνεύσεων. Αν ήταν είδη πολύ μεγάλοι για να αποτύχουν παλαιότερα, τι θα πρέπει να πούμε σήμερα που οι τράπεζες έχουν γίνει μεγαλύτερες; Η αγοραστική τους δύναμη έχει αυξηθεί, κι όμως γνωρίζουν ότι δεν διατρέχουν ρίσκο, στηριζόμενοι στην συστημική επιδείνωση της κοινωνικής κατάστασης, σε περίπτωση πτώχευσής τους.</p>
<p>Επιπλέον, αντικρίζουν μια οικονομία που διψάει για πίστωση, στην οποία πολλές εταιρίες που αντιμετώπιζαν προβλήματα πτώχευσης εξαφανίστηκαν, πράγμα που αν συνέβαινε με φυσιολογική ροή δεν θα είχε αντίκτυπο στην αγορά. Το να εργάζεσαι σε μια τόσο μη ανταγωνιστική αγορά είναι ένα πραγματικό χτύπημα της τύχης. Δεν γνωρίζω πολλούς επιχειρηματίες που δεν θα το εκμεταλλεύονταν· για να είμαι ειλικρινείς δεν γνωρίζω κανένα.</p>
<p>Το δόγμα της ελεύθερης αγοράς, το οποίο έχει γίνει σχεδόν θρησκεία, ενίσχυσε την πεποίθηση: οι αγορές είναι αποδοτικές, κι αν με πληρώνουν τόσο πολύ (δυνητικά ένα εξωφρενικό ποσό όπως είδαμε σε πρόσφατες περιπτώσεις), είναι επειδή η δική μου ικανότητα το εγγυάται. Επίσης συμμετέχω έμμεσα κι αφηρημένα στο κοινό καλό, δημιουργώντας αξία με την εργασία μου, κι ανταμείβομαι δεόντως γι αυτό.</p>
<p>Όμως ξαφνικά το σύστημα καταρρέει, η δημιουργία αξίας γίνεται καταστροφή και παράλληλα σύμπαντα συγκρούονται. Κανένας μαθηματικός δεν θα μπορούσε να θυμηθεί ένα τόσο πρωτοφανές και εντυπωσιακό αποτέλεσμα: παράλληλες γραμμές να τέμνονται, με την αυτονομία να γίνεται (για την σύντομη στιγμή της σωτηρίας/απαλλαγής τουλάχιστον) αλληλεξάρτηση.</p>
<p>Διότι οι συνδέσεις μεταξύ της οικονομίας και των χρηματοπιστωτικών αγορών είναι τόσο δυνατές και η αλληλεξάρτηση ανάμεσα στα αποκαλούμενα παράλληλα σύμπαντα είναι τόσο στενή που δεν υπήρχε άλλη επιλογή. Τα μάτι άνοιξαν· η ουτοπία της εξισορρόπησης ανάμεσα στην ικανότητα και την αλληλεγγύη εξασθενίζει. Η κρίση μας θυμίζει ότι ο κάθε άνθρωπος χρωστάει σε άλλους, υπογραμμίζοντας μια ηθική αλήθεια που βιαστήκαμε να ξεχάσουμε: οι πλούσιοι ωφελούνται περισσότερο από τους φτωχούς από την συνεργασία τους με τα άλλα μέλη της κοινωνίας.</p>
<p>Δύο συμπεράσματα μπορούμε να βγάλουμε από όλα αυτά.</p>
<p>Το πρώτο είναι ότι όλοι χρωστάμε, τουλάχιστον λίγο από την επιτυχία μας στους άλλους, δεδομένων των κοινωνικών αγαθών που η κοινωνία παρέχει. Αυτό δημιουργεί μια παράκληση για περισσότερη ταπεινότητα και συγκράτηση στην δημιουργία ανώτατου ορίου αποδοχών, όχι για ηθικούς λόγους αλλά κυρίως για την στήριξη του κοινωνικοπολιτικού συστήματος.</p>
<p>Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι οι πιο προνομιακές τάξεις, που έχουν πορευθεί περισσότερο από την αλληλεγγύη των άλλων, κυρίως των φτωχών, δεν μπορούν πλέον να αρνηθούν την συνεισφορά των τελευταίων. Αλλά μην κρατήσετε την αναπνοή σας περιμένοντας να συμφωνήσουν.</p>
<p>Jean-Paul Fitoussi</p>